Managementsystemen steeds vaker ‘gepusht’

Wat is er veranderd?

In de afgelopen jaren zagen wij een kentering in de markt. Bedrijven zijn, gelukkig, steeds bewuster bezig. Bijvoorbeeld met het treffen van energiebesparende maatregelen, milieuzorg, het gebruik van grondstoffen of afvalbeheer. Steeds vaker wordt dat proces geborgd door een managementsysteem. Overheden hebben hier een flinke vinger in de pap. Soms door letterlijke dwang, het treffen van energiebesparende maatregelen dankzij de EED-auditplicht is in de wetgeving vastgelegd. Wij zien echter dat er steeds vaker sprake is van ‘verkapte dwang’. Overheden bieden vaak gunningvoordeel bij aanbestedingen als bedrijven door middel van een managementsysteem aantoonbaar kunnen maken dat zij voldoen aan bepaalde milieu- of MVO-eisen.

1. Gunningvoordeel dankzij CO₂-prestatieladder

De CO₂-prestatieladder is een managementsysteem waarmee organisaties de CO₂-reductie substantieel kunnen verhogen. Het gaat bij de CO₂-prestatieladder om energiebesparing, CO₂-reductie in de keten en het gebruik van duurzame energie. De bedenker van de CO₂-prestatieladder is ProRail. Er zijn niveaus van 1 tot 5. Per niveau zijn eisen gedefinieerd die worden gesteld aan de CO₂-prestatie van de organisatie en haar projecten. Het draait bij dit duurzaamheidsinstrument om vier thema’s: inzicht, reductie van de uitstoot, transparantie en participatie. ProRail bedacht bovendien een systeem waar bij aanbestedingen aan elk niveau van de CO₂-prestatieladder een bepaalde hoeveelheid voordeel gekoppeld wordt: het gunningvoordeel.

Niet alleen bij ProRail krijgen bedrijven die hoog op de CO₂-prestatieladder staan dat gunningvoordeel. Ook bij aanbestedingen uitgeschreven door bijvoorbeeld Rijkswaterstaat, provincies en gemeentes, levert de CO₂-prestatieladder een gunningvoordeel op.

2. BREEAM en ISO 14001: duurzaamheidsprestaties van gebouwen

Het doel van ‘Building Research Establishment Environmental Assessment Method’ (BREEAM) is het realiseren van duurzame gebouwen met minimale impact op het milieu. BREEAM is dan ook een methode voor het meten en certificeren van de duurzaamheidsprestaties van gebouwen. Net als bij de CO₂-prestatieladder krijgen bedrijven die voldoen aan BREEAM een streepje voor bij aanbestedingen.

Voor BREEAM gelden minimale eisen. Zo moet al het hout dat op de bouwplaats wordt gebruikt gecertificeerd zijn, moet er een duurzaamheidsmanager aangesteld zijn en moet je de milieu-impact op de bouwplaats monitoren. Met een milieumanagementsysteem zijn er ook extra gunningspunten te verdienen. Als het gaat om het aspect afval geldt een gecertificeerd milieumanagementsysteem zelfs als basisvereiste.

Kortom, wanneer je in aanmerking wilt komen voor gunning bij aanbestedingen kun je onmogelijk om een gecertificeerd milieumanagementsysteem heen.

3. MVO Prestatieladder

De MVO Prestatieladder wordt vaak gebruikt om aan te tonen dat je duurzaam bezig bent. Dit systeem is gebaseerd op internationaal geaccepteerde documenten, zoals de ISO 26000, de ISO 9001:2015 en het Global Report Initiative (GRI).

De MVO Prestatieladder heeft 3 pijlers als fundament: een managementsysteem, 31 thema’s en stakeholderbetrokkenheid. De opbouw van de norm is identiek aan de structuur van ISO 9001 en ISO 14001, opgezet volgens de zogenaamde High Level Structuur. Hierdoor is de MVO Prestatieladder als managementsysteem in te richten en te integreren met andere reeds geïmplementeerde managementsystemen. Bovendien sluit de MVO Prestatieladder aan op de CO₂-prestatieladder.

Rijksoverheden, provincies, gemeenten, maar ook uitvoerders als politie en Rijkswaterstaat maken steeds meer werk van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI). De nieuwe ‘MVI-module’ is speciaal ontwikkeld voor bedrijven en organisaties die een belangrijk deel van hun activiteiten voor publieke opdrachtgevers verrichten. Publieke opdrachtgevers kunnen hiermee ook de MVO Prestatieladder, inclusief MVI-module als een van de gunningscriteria opnemen. Dit maakt het interessant om de MVO Prestatieladder in jouw bedrijfsvoering te integreren en te laten certificeren. Wij verwachten dan ook dat het aantal MVO-gecertificeerde bedrijven het komende jaar flink zal toenemen.

Verkapte dwang versus winst

Is de CO₂-prestatieladder of MVO Prestatieladder niet geïmplementeerd, of voldoe je als bedrijf niet volledig aan BREEAM? Dan doe je bij aanbestedingen al snel mee voor spek en bonen. Hierdoor is het gevaar dat bedrijven en organisaties zich vooral bezig houden met het binnenhalen van het felbegeerde papiertje. Dit kan het daadwerkelijk verduurzamen van een bedrijf soms in de weg staan. Wanneer een dergelijk managementsysteem echter integraal onderdeel uitmaakt van de bedrijfsvoering, zal het meer opleveren dan het gunningvoordeel bij aanbestedingen. De CO₂-prestatieladder is wat dat betreft een concreet voorbeeld waar het mes aan twee kanten snijdt: dankzij de CO₂-reductie en energiebesparing zul je zeker kosten besparen.

BMD Advies helpt je graag bij de implementatie van managementsystemen. Of dat nu om ISO 14001, ISO 9001 of één van de prestatieladders gaat. Ook als het gaat om duurzaamheidsprestaties van gebouwen of milieuzorg op de bouwplaats, zijn er ervaren specialisten die je een stap verder kunnen brengen.